Zonnepanelen zijn een slimme investering voor zowel je portemonnee als het milieu. Maar om het maximale uit die investering te halen, moeten de panelen goed onderhouden worden. Schoonmaken van zonnepanelen kan het rendement aanzienlijk verhogen, maar hoe en wanneer doe je dat het beste? Hier lees je alles wat je moet weten om je zonnepanelen efficiënt en veilig schoon te maken.
Waarom is het belangrijk om zonnepanelen schoon te maken?
Vuile zonnepanelen vangen minder zonlicht op, wat direct invloed heeft op hun energieproductie. Stof, bladeren, vogelpoep en ander vuil vormen een laagje dat de panelen minder effectief maakt. Zonnepanelen worden vaak schuin geplaatst, waardoor regen veel vuil wegspoelt, maar sommige plekken blijven toch vuil ophopen.
Milieu- en energie-expert Diederik Samsom zegt hierover: “Door zonnepanelen één à twee keer per jaar schoon te maken, kun je een rendementstoename van 5 tot 7% bereiken. Het is een kleine moeite, maar het maakt een groot verschil op de lange termijn.”
Hoe vaak moet je zonnepanelen schoonmaken?
In de meeste gevallen is één tot twee keer per jaar schoonmaken voldoende. Woon je in een gebied met veel bomen, stof of luchtvervuiling? Dan kan vaker reinigen verstandig zijn. Dit geldt ook als je zonnepanelen relatief vlak liggen, omdat vuil zich hier sneller ophoopt.
Schoonmaaktips per seizoen:
- Voorjaar: Dit is een goed moment om de panelen schoon te maken omdat pollen, stof en bladeren zich ophopen in de winter en het vroege voorjaar.
- Nazomer: In de zomer kan stof en vuil uit de droge lucht op de panelen neerdalen. Een tweede schoonmaakbeurt in de nazomer helpt om ze het hele jaar door efficiënt te laten werken.
Invloed van lokale weersomstandigheden op vuilophoping
De frequentie waarmee zonnepanelen schoongemaakt moeten worden hangt vaak samen met het lokale klimaat. Woon je bijvoorbeeld in een kustgebied, dan kunnen zout, zand en zeemist zich sneller op de panelen ophopen. In landelijke gebieden waar veel landbouw plaatsvindt, kunnen pollen, modder en stof de panelen bevuilen. En in steden met veel luchtvervuiling kan roetdeeltjes en fijnstof tot extra vervuiling leiden. In al deze situaties kan vaker schoonmaken lonen.
De beste manier om zonnepanelen schoon te maken
Zonnepanelen zijn vaak gemaakt van gehard glas, wat ze stevig maakt, maar ze blijven gevoelig voor krassen en beschadigingen. Het is belangrijk om met zorg schoon te maken voor een optimaal rendement. Hier volgen enkele basistips:
Gebruik lauwwarm water: Vooral bij warm weer kan koud water het glas doen barsten door plotselinge temperatuurverschillen. Lauwwarm water is dan ideaal om vuil veilig los te weken.
Werk met een zachte spons of borstel: Gebruik altijd een zachte spons of borstel om krassen te voorkomen. Zachte autowasborstels of speciale zonnepaneelborstels werken ook goed.
Geen hogedrukspuit: Een hogedrukreiniger kan zowel het oppervlak als de afdichtingen langs de randen beschadigen, waardoor water en vuil zich makkelijker ophopen. Gebruik liever een tuinslang of een gieter voor een gelijkmatige, zachte spoeling.
Kies het juiste moment: Schoonmaken in de vroege ochtend of avond, wanneer de panelen afgekoeld zijn, voorkomt dat water snel verdampt en strepen achterlaat. Ook voorkomt dit risico’s van plotselinge afkoeling van warme panelen.
Zonnepanelen schoonmaken met een tuinslang: wel of niet doen?
Een tuinslang is een praktische optie voor het reinigen van zonnepanelen, vooral om lichte vervuiling zoals stof en bladeren weg te spoelen. Het kan als snel onderhoud tussen grondige schoonmaakbeurten dienen, maar enkele belangrijke aandachtspunten maken het gebruik van een tuinslang effectiever:
Gebruik een nevelende of zachte waterstraal: Een brede, zachte straal voorkomt dat water met teveel druk de panelen raakt. Zo vermijd je schade aan de afdichtingen, waardoor je panelen beschermd blijven tegen vocht en vuilophoping langs de randen.
Schoonmaken in de ochtend of avond: Vermijd gebruik van koud water midden op de dag wanneer de panelen heet zijn. Een tuinslang met koud water kan dan barstjes in het glas veroorzaken.
Spoel systematisch van boven naar beneden: Door van boven naar beneden te werken, spoel je vuil efficiënt weg, zonder dat resten achterblijven. Dit voorkomt strepen en zorgt voor een gelijkmatige reiniging.
Geen zeep of schoonmaakmiddelen gebruiken: Het toevoegen van zeep of andere chemicaliën kan een dun laagje op het glas achterlaten, dat zonlicht blokkeert en het rendement vermindert. Schoon water is meestal voldoende.
Effectief voor oppervlakkig vuil, maar niet voor hardnekkige resten: De tuinslang kan vuil losweken, maar voor hardnekkige vervuiling zoals vogelpoep of hars blijft handmatig reinigen met een zachte borstel en lauwwarm water noodzakelijk. Deze aanpak zorgt ervoor dat de zonnepanelen optimaal blijven presteren.
Zelfreinigende zonnepanelen: werkt dat echt?
Er bestaan zonnepanelen met een speciale vuilafstotende coating of nano-technologie die beweren vuil automatisch af te stoten. Deze technologieën kunnen helpen om vuilophoping te verminderen, maar ze maken schoonmaken niet volledig overbodig. De zelfreinigende eigenschappen werken vaak vooral voor stof en lichte vervuiling, maar vogelpoep of hars van bomen blijven alsnog plakken. Zelfreinigende panelen kunnen het schoonmaakproces minder intensief maken, maar een periodieke schoonmaakbeurt blijft nodig voor het maximale rendement.
Milieuvriendelijke schoonmaakopties
Veel mensen investeren in zonnepanelen vanwege de duurzaamheid. Het gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen past hier goed bij. Reguliere schoonmaakmiddelen bevatten vaak chemicaliën die niet goed afbreken in het milieu en residu achterlaten op de panelen. Gebruik daarom osmosewater, dat geen sporen achterlaat en geen zeep of chemicaliën bevat. Wil je toch een beetje extra schoonmaakkracht? Voeg dan een natuurlijke oplossing zoals verdunde azijn toe.
Zelf schoonmaken of een schoonmaakservice inschakelen?
Zonnepanelen schoonmaken is geen ingewikkelde klus, maar er zijn wel risico's. Denk aan het werken op hoogte en de kans op beschadigingen. Heb je een dak met een flinke helling of een groot aantal zonnepanelen? Dan kan het zinvol zijn om een professionele schoonmaakservice in te schakelen. Deze services maken gebruik van speciale technieken, zoals osmosewater dat geen strepen achterlaat en de panelen langdurig schoon houdt.
Gemiddeld betaal je voor een professionele schoonmaakbeurt tussen de €50 en €100, afhankelijk van het aantal panelen en de moeilijkheidsgraad. Veel bedrijven bieden een abonnement aan waarbij ze één of twee keer per jaar langskomen.
Veelgemaakte fouten bij het schoonmaken van zonnepanelen
- Gebruik van schoonmaakmiddelen: Regelmatige schoonmaakmiddelen bevatten chemicaliën die een laagje op de panelen kunnen achterlaten, waardoor ze minder zonlicht absorberen.
- Harde borstels of schuursponsjes: Deze kunnen krassen veroorzaken die niet alleen lelijk zijn, maar ook het rendement van de panelen verlagen.
- Onvoldoende water: Spoel de panelen grondig af om alle vuilresten te verwijderen.
- Onveilige omstandigheden: Klim niet op een nat, glad dak zonder de juiste veiligheidsuitrusting.
Kosten-batenanalyse: waarom schoonmaken loont
Het schoonmaken van zonnepanelen is geen grote kostenpost, maar wat levert het eigenlijk op? Het verwijderen van vuil kan het rendement van de panelen met zo’n 5-7% verhogen. Voor een gemiddeld huishouden betekent dit een toename van enkele tientallen euro’s per jaar aan bespaarde elektriciteitskosten. Deze kleine investering in tijd en onderhoud verdien je dus meestal al snel terug.
Effect van vuil op de levensduur van zonnepanelen
Vuil kan niet alleen het rendement van zonnepanelen verminderen, maar ook de levensduur aantasten. Langdurige vuilophoping kan leiden tot oververhitting of hot spots op de panelen, die de prestaties en duurzaamheid op lange termijn verlagen. Door periodiek schoon te maken voorkom je dat vuil zich ophoopt en verleng je de levensduur van je panelen.
Tips om je zonnepanelen langer schoon te houden
Installeer vogelpinnen: Vogels laten niet alleen uitwerpselen achter, maar kunnen ook nesten maken onder de panelen. Dit zorgt voor extra vuil en schaduwplekken.
Planten en bomen snoeien: Voorkom dat er bladeren op je panelen vallen of dat ze in de schaduw staan. Dit houdt je panelen niet alleen schoner, maar zorgt ook voor meer zonlichtopbrengst.
Check de installatie regelmatig: Controleer elke maand even of er zich vuil ophoopt of of er iets los zit. Zo voorkom je dat vuil lang blijft zitten.
Overweeg speciale coating: Er zijn speciale coatings verkrijgbaar die vuilafstotend werken. Deze coatings voorkomen dat vuil zich snel ophoopt en maken schoonmaken makkelijker.
Veiligheid eerst
Schoonmaken is belangrijk, maar veiligheid komt altijd op de eerste plaats. Werk niet alleen op het dak en zorg dat je goede grip hebt. Als je twijfelt, laat het werk dan aan een professional over.
FAQ over het schoonmaken van zonnepanelen
Hoeveel effect heeft vuil op het rendement van zonnepanelen?
Vuile zonnepanelen kunnen tot 5-7% minder rendement leveren. Dit hangt af van de hoeveelheid en het soort vuil.
Kan ik zonnepanelen in de regen schoonmaken?
Regen kan helpen om oppervlakkig vuil weg te spoelen, maar hardnekkig vuil blijft vaak achter. Een handmatige schoonmaakbeurt is effectiever.
Hoe weet ik wanneer mijn zonnepanelen schoongemaakt moeten worden?
Let op tekenen zoals zichtbaar vuil, schaduwplekken op de omvormer, of een daling in de energieproductie. Controleer ook regelmatig visueel.
Wat kost een professionele schoonmaakbeurt van zonnepanelen?
Gemiddeld betaal je tussen de €50 en €100 per schoonmaakbeurt. Dit kan variëren op basis van het aantal panelen en bereikbaarheid.
Kan ik zonnepanelen schoonmaken met een stoomreiniger?
Nee, het gebruik van stoom kan de panelen beschadigen door de hoge temperatuurverschillen die het veroorzaakt.
