Een houten plankenvloer heeft iets rustieks, iets romantisch. Het straalt warmte uit en past in iedere woning, bij iedere inrichting. Houten vloerdelen zijn herkenbaar aan hun messing en groef, waarmee ze gemakkelijk in elkaar geschoven kunnen worden. Ze zijn verkijgbaar in diverse houtsoorten. De meest gebruikte zijn vuren en grenen. Grenen is vaak wel mooier getekend en heeft een wat diepere kleur. Vloerdelen zijn verkrijgbaar in verschillende breedtes, de standaardmaat is 9 of 14 cm. Vloerdelen worden soms ook geleverd in pakketten met wisselende breedtes. Dat levert een verrassend effect op. Het legpatroon dat u kiest en de maat van de planken bepalen hoeveel vloerdelen u nodig heeft. Bereken het aantal banen en ga bij een diagonaal legpatroon uit van zon 7% meer vloerdelen. Belangrijk is dat u het hout tenminste twee dagen voor gebruik in huis haalt, zodat het op kamertemperatuur kan komen. Hout heeft namelijk als natuurlijke eigenschap dat het krimpt of uitzet als gevolg van wisselende vochtigheid van de omgeving. Daarom leg je een houten vloer ook nooit strak tegen de wand, maar laat je altijd ruimte over zodat het hout kan werken.
Het benodigde gereedschap
- duimstok
- rolmaat
- potlood
- winkelhaak
- isolatiemateriaal
- afstandblokje of spaanplaat
- koevoet
- spijkers (dun, verloren kop)
- hamer
- drevel
- handzaag
- verstekbak
- universeel schroeven
- schroefboormachine.
Voorbereiding
Voor een mooie houten vloer heeft u een goede ondervloer nodig. Die moet sowieso vlak, stabiel en droog zijn. Een houten vloer kan gelegd worden op balklagen of houten regels. Tegels of plavuizen mogen, als ze vlak zijn gelegd, blijven liggen. Daar moeten dan wel houten regels op worden gemaakt om de planken te kunnen bevestigen. Vaak zal dan de vloer te hoog worden, zodat de tegels vaak toch nog verwijderd moeten worden. Een isolatielaag om optrekkend vocht tegen te houden is raadzaam bij een houten vloer. Controleer eerst of de luchtgaten in de buitenmuur nog open zijn. Zo niet, zorg dan dat er ventilatie onder de vloer komt om houtrot in de balken tegen te gaan. Bij een open vloerconstructie kunt u tussen de balken of aan de onderkant isolatiemateriaal aanbrengen. Dit kan met platen polystyreenschuim, glas- of steenwol. Een betonnen vloer isoleert u het beste met dampdichte kunststoffolie. U kunt ook nog stroken naaldvilt (1 cm dik) aanbrengen tegen het zogenaamde loopgeluid. Dit naaldvilt bevestigt u met kopnageltjes of contactlijm. Een tip bij de voorbereiding: Lak de achterkant van de vloerdelen voor het leggen. Dat verkleint de kans op kromtrekken van de planken.
Aan het werk
Als eerste worden de plinten en drempels verwijderd. Daarna kort u de deuren 5 tot 10 mm vrij boven de hoogte van de nieuwe vloer in. Dan kunt u aan de slag. Het leggen van vloerdelen op houten regels of op houten balken wijkt niet van elkaar af. Zet de houten regels of balken op gelijke afstand uit. Zorg dat ze vrij blijven van de wand. Begin met het eerste vloerdeel aan een van de lange kanten van de kamer. Laat tussen wand en vloerdeel een kleine opening van 1 of 1,5 cm vrij, zodat de vloerdelen de gelegenheid krijgen te werken. Plaats als hulpmiddel hiervoor afstandblokjes of een stukje spaanplaat tegen de muur. Van deze kieren ziet u straks overigens niets meer wanneer de plinten zijn aangebracht. De stuiknaden, daar waar de koppen van twee vloerdelen elkaar raken, moeten precies midden op de balk vallen. Gebruik voor het afzagen van de houten planken een handzaag en een brede verstekbak, zodat de delen mooi recht worden afgezaagd en er geen lelijke naden ontstaan. Schuur zaag- en schaafrafels netjes weg. Het is het mooiste wanneer de stuiknaden steeds verspringen over de verschillende balken of regels.
Blind of zichtbaar spijkeren
De vloerdelen kunt u verdekt ofwel blind vastspijkeren of zichtbaar door het hout in het houtoppervlak spijkeren of schroeven. De methode blind spijkeren laat geen zichtbare spijkerkoppen achter. Hierbij slaat u de spijkers schuin weg in de messing (hoek van 45 graden). Dit is een nauwgezet werkje, het is uiteraard niet de bedoeling de messing kapot te slaan. Sla daarom de spijker niet helemaal in het hout maar drijf hem het laatste stukje in het hout met behulp van een drevel.
Zichtbaar spijkeren kan ook. De vloerdelen worden stevig bevestigd in het houtoppervlak en zo zullen de houten planken niet loswerken. In dat geval kiest u dus voor zichtbare spijkers, maar die kunnen het karakter van de vloer versterken. Sla de spijkers altijd enigszins schuin door het vloerdeel. De vloer blijft vaster op de balken zitten en gaat minder snel piepen. Wordt de vloer nog afgewerkt met bedekkingsmateriaal (lak, verf) kunt u er ook voor kiezen om schroeven te gebruiken bij het vastleggen van de vloerdelen. Met universeel schroeven en een elektrische schroefboormachine is dit klusje zo geklaard. De laatste en de voorlaatste plank vragen de meeste aandacht. Maak van het voorlaatste vloerdeel het zogenaamde pasdeel (dus op maat gezaagd). Plaats het voorlaatste deel, leg het laatste vloerdeel op de voorlaatste en druk hem tegen de spaanplaat die u tegen de wand hebt aangebracht. Trek langs dit deel met een scherp potlood een lijn op de voorlaatste plank. Neem het voorlaatste deel op en zaag het precies langs de lijn op maat. Dit is dus het pasdeel. Plaats nu beide stroken en druk ze aan met een koevoet. Haal tot slot de spaanplaten weg.
Uitsparingen
Uitsparingen voor buizen en voetjes van radiotoren moeten rondom 1 cm groter worden gemaakt in verband met het uitzetten en krimpen van de vloer. Zo voorkomt u dat de vloer bol gaat staan. Gebruik voor het uitzagen van uitsparingen altijd een fijngetande zaag.
Afwerken
Bij het afwerken van de planken vloer heeft u de keuze uit impregneren en in de was zetten, lakken of beitsen. Breng wanneer u lakt, minstens drie lagen lak aan. Parketlak op waterbasis werkt makkelijker en sneller. Bovendien is het vrijwel reukloos en veel milieuvriendelijker. Zorg bij een plankenvloer altijd voor een goede finish want deze beschermt de vloer jarenlang.
Handig in eigen huis
Tip: Als u uw houten vloer verdekt wilt leggen, kunt u in plaats van gewone boortjes ook van een spijker het kopje afknippen en daarmee voorboren. Dat is een stuk goedkoper, want die dunne houtboortjes breken gemakkelijk en zijn beduidend duurder dan spijkers.
Bron: Cires
