Prefabricage

Bouwen is een arbeidsintensief proces waarbij veel disciplines zijn betrokken. Bovendien wordt de bouwtijd nogal eens verlengd doordat met slecht weer niet kan worden gewerkt. Bij prefabricage wordt dat ondervangen doordat een deel van de bouwwerkzaamheden naar de fabriek is verplaatst. Dat komt de snelheid én de bouwkosten ten goede.

Bij prefabricage (prefab bouwen) wordt een aantal arbeidsintensieve onderdelen van de woning - zoals betonnen vloeren en wanden - in de werkplaats of fabriek gemaakt, waar de omstandigheden idealer zijn dan in de open lucht. Op de bouwplaats kunnen deze onderdelen in een van tevoren uitgekiende volgorde direct op de juiste plek worden gezet. Het casco staat daardoor in een mum van tijd overeind. Dat heeft weer als voordeel dat de woning snel wind- en waterdicht kan worden afgewerkt. Bovendien brengt het bouwen met prefab elementen weinig rommel en afval met zich mee. Voordat met de opbouw kan worden begonnen, moet vanzelfsprekend eerst het hei- en funderingswerk zijn uitgevoerd. Vervolgens wordt de betonvloer geconstrueerd. Als deze is uitgehard begint men aan het casco. De in de fabriek samengestelde elementen worden in korte tijd op de funderingsbalken gemonteerd. In deze elementen zijn reeds buitenkozijnen en beglaasde ramen geplaatst. Het systeem past vrijwel naadloos aan en in elkaar en is dan ook absoluut maatvast. Ook de dakconstructie is meestal geprefabriceerd. Na het aanbrengen van de prefab topgevel is de woning wind- en waterdicht. De afbouw - zowel buiten (spouwmuur) als binnen - vergt uiteraard nog wel de nodige tijd.

Prefabricage is dus een budgetvriendelijke en snelle manier van bouwen. Een groot deel van de kosten wordt niet op de bouwplaats, maar in de werkplaats of in de fabriek gemaakt. Slechte weersomstandigheden hebben geen nadelige invloed op de bouwtijd. Door de kortere bouwtijd kan fors worden bespaard op de uitvoerings- en organisatiekosten en op de kosten van het bouwtoezicht. Nadeel is wel dat prefabricage veel voorbereidingstijd vereist voor de uitvoerders. Gespecialiseerde bouwbedrijven hebben dan ook bijna allemaal eigen architecten in dienst. Als opdrachtgever heb je - uitzonderingen daargelaten - dus niet de vrijheid van een eigen architect. Daar staat tegenover dat op elk woningontwerp legio variatiemogelijkheden zijn wat betreft afwerking en indeling. Waardoor je als opdrachtgever toch het prettige gevoel krijgt dat je een unieke en op maat gesneden woning ontwerpt.

De grens tussen traditionele bouw en prefabricage is steeds moeilijker te trekken. Bij traditionele bouw wordt tegenwoordig bijna altijd wel gebruik gemaakt van een paar prefab elementen. Omgekeerd wordt prefabricage soms aangeduid als geautomatiseerde traditionele bouw. Een term die de lading goed dekt. Want staat de prefab woning eenmaal, dan is deze doorgaans niet van een traditioneel gebouwde woning te onderscheiden. Een van de belangrijkste bezwaren van prefabricage - namelijk het gebrek aan keuzevrijheid doordat wordt gewerkt met uniforme onderdelen - lijkt nauwelijks nog een rol te spelen. De productietechniek is tegenwoordig goed in staat om in te spelen op kleinere series van gelijke elementen, zodat deze bouwmethode qua variatiemogelijkheden niet onder hoeft te doen voor de andere methoden. Sterker: houtskeletbouw en houtstapelbouw (logbouw) zijn in de strikte zin van het woord natuurlijk ook voorbeelden van prefab bouwmethoden.