De gladiool is een van de populairste zomerbollen en is door bloembollenspecialisten benoemd tot Zomerbol van het Jaar. Deze kleurbrenger geeft lange aren met veel bloemen, bijgestaan met zwaardvormig blad. Het is ongekend genieten van de dankbare bloemen.
Zwaardlelie
Volgens botanisten bestaan er ongeveer driehonderd verschillende gladiolen. Oorspronkelijk komen ze uit Afrika. Daar groeien ze als wilde planten in de natuur. Sinds 1941 worden ze geteeld, zodat iedereen er in de tuin van kan genieten. De botanische naam is Gladiolus, wat een verkleinwoord is van het Latijnse Gladius, dat zwaard betekent. Door de zwaardvormige bladeren en de betekenis van Gladiolus, worden ze vaak zwaardlelies genoemd.
Knol
Gladiolen zijn te herkennen aan de lange, stevige, rechtopstaande stengels. Aan beide kanten van deze stengel groeien meerdere gekleurde bloemen in de meest uiteenlopende kleuren. Van zacht pastel tot vrolijke bont. Wist je dat de gladiool eigenlijk geen bol maar een knol is? Het verschil daartussen is de manier van reservevoedsel opslaan. Bij bloembollen gebeurt dat in de rokken of schubben, en bij knollen in de vlezige wortel.
Groepen
Omdat er zo veel verschillende gladiolen bestaan, worden ze onderverdeeld in twee groepen: de grootbloemige en kleinbloemige.
De groep grootbloemige gladiolen is het grootst. Er zijn honderden variëteiten in veel kleuren en kleurencombinaties. Ze zijn over het algemeen langer dan een meter. Soorten die in deze groep horen zijn:
- Butterfly gladiolen: de bloemen zijn fijn en de kleuren contrasteren met de rest van de plant waardoor ze op vlinders lijken. Ze kenmerken zich door gekruiste en gevouwen bloembladen. Vaak hebben de binnenste bloembladen een andere kleur dan de buitenste.
- Primulinus gladiolen: de variëteiten uit deze groep stammen af van de gele gladiool primulinus. De plant is smal en het bovenste bloemdekblad groeit als een beschermkapje over de meeldraden heen.
Kleinbloemige gladiolen hebben kleinere bloemen en zijn minder lang. Ze worden onderverdeeld in:
- Gladiolus colvillii Alba: dit is één van de oudste kleinbloemige gladiolen. Het is een kruising tussen de botanische tristis en cardinalis.
- Gladiolus nanus: deze gladiool staat bekend om haar sierlijkheid. De takken van de nanus gladiool worden niet langer dan 60 á 70 centimeter, en deze gladiool wordt daarom ook wel ‘dwerggladiool’ genoemd.
- Gladiolus tubergenii: dit is één van de vroegst bloeiende soorten. Ze zijn vernoemd naar de veredelaar Van Tubergen.
Planten en verzorgen
Gladiolen hebben veel licht nodig. Kies daarom een zonnige plek in de tuin uit. Ze combineren prima met andere zomerbollen als dahlia’s en de naald van Cleopatra (Eremurus), maar ook met vaste planten en siergrassen. Planten kan vanaf half april tot eind mei. Zet ze in groepjes van 3-5 stuks op een diepte van ongeveer 10 centimeter. Zorg ervoor dat het puntje omhoog staat. Geef na het planten flink water voor een goede start en blijf water geven bij droog weer.
Leuke weetjes
- Wil je ook in huis genieten van je gladiolen? Ze zijn erg geschikt als snijbloem. Snijd een paar stelen af wanneer er een of twee bloemen geopend zijn, en zet ze in een vaas.
- Gladiolen kunnen 90-120 centimeter lang worden. Bind ze vast om te voorkomen dat ze kapotgaan door een fikse regenbui of harde windvlaag.
- Wist je dat gladiolen ook goed in potten groeien? Vooral de lagere soorten zijn hiervoor geschikt.
- Koop stevige, dikke knollen en geen knollen die zacht aanvoelen of die al uitlopen. Deze zijn namelijk ziek.
- Wil je meer weten over bloembollen? Ga dan naar www.bloembol.org.
