In het najaar vormen besheesters een belangrijk element in de tuin. Iedereen geniet van de kleurrijke vruchten, wat overigens lang niet altijd echte vlezige bessen zijn. Maar decoratief zijn ze zonder uitzondering.
De meeste soorten besheesters zijn twee keer per jaar mooi, als ze bloeien en nog eens als ze vruchten dragen. Het is aan te raden in elk beplantingsplan een of meer besheesters op te nemen. Vergeet dan de soorten met blauwe bessen niet, want blauw geeft een bijzonder cachet aan een tuin en echt niet alleen als het om blad of bloemen gaat.
Blauwe bessen zijn heel bijzonder
Bessen en vruchten die rood of oranje zijn, worden zeer snel door de vogels ontdekt en als ze lekker zijn, verdwijnen ze binnen de kortste keren uit de bomen en struiken. Maar gaat het om rode vruchten tussen rood blad, zoals bij sommige sierkersen, dan zien ze ze niet. Opvallend is dat vogels ook witte vruchten tussen groen blad bijna niet zien. Witte aalbessen blijven lang hangen, terwijl de rodebessenstruiken eromheen al snel worden kaalgevreten. Ook zwarte vruchten komen veel voor: bij liguster, klimop (Hedera), de zwarte bottels van de duinroos (Rosa pimpinellifolia), de bessen van vlier (Sambucus nigra) en zwarte aalbes (Ribes nigrum). Paars komt ook vrij vaak voor, bijv. bij de bessen van Callicarpa bodinieri Profusion en Pernettya. Blauwe bessen zijn echter heel bijzonder. Ze komen vooral voor bij heesters die groen, wit of geel bloeien.
Mooie blauwe vruchten genoeg
Denk bij blauw niet alleen aan kwetsen en pruimen (Prunus-soorten), hoewel die vaak prachtig blauw zijn. Misschien schieten u allereerst de blauwe druiven in gedachten (Vitis vinifera) waar ook Atalanta-vlinders gek op zijn. Prachtig blauw berijpt zijn de bessen van de Amerikaanse bosbes of blauwe bes (Vaccinium corymbosum) die van zure grond houdt en waarvan de bessen veel groter zijn dan van onze inheemse wilde bosbes (Vaccinium myrtillus; ook met blauwe vruchten) die zoveel vitamine A., B en C bevatten. Jeneverbessen (Juniperus communis) zijn ook blauw. Bij de sierheesters worden vooral de mahoniestruik (Mahonia aquifolium) met zijn sterk geurende gele bloemen, Berberis julianae en diverse Viburnum-soorten met blauwe bessen getooid. Heel fraai zijn die vruchten bij Viburnum davidii en V. tinus Gwenllian. Het is niet algemeen bekend dat de blauwe bessen van de mahoniestruik eetbaar zijn. Van de sleedoorn (Prunus spinosa) weet men dat wel. Zo uit de hand zijn ze niet lekker, maar verwerkt in jams smaken ze heerlijk. Ook eetbaar: de opvallend blauw berijpte peulen (geen bessen) van de bijzondere, tot 2 m hoge augurkenstruik (Decaisnea fargesii).
Verzorging
De diverse soorten blauwe-vruchtendragers zijn zo verschillend dat hun verzorging hier niet uitvoerig aan de orde kan komen. In verband met ongehinderde bloei en vruchtvorming is meestal alleen corrigerende vormsnoei gewenst. Geef besheesters tijdens de bloei wat extra kaliumrijke mest. Dat bevordert de vruchtvorming.
De tuin in oktober
De bladeren vallen. Verwijder ze van plekken waar ze gladheid kunnen veroorzaken of groenblijvende planten kunnen verstikken (vaste planten, gazon). Weer ze ook uit de vijver. Kies uw besheesters nu ze vruchten dragen. U kunt ze nu ook prima planten. Bollen en knollen planten en niet-winterharde soorten rooien. Gras blijven maaien zo lang het groeit.
Lees ook: